Wiosną 2021 r. nasza fundacja realizuje film o Walerii Nabzdykowej – sanitariuszce w III powstaniu śląskim.
Autorką jest prof. Janina Hajduk-Nijakowska, folklorystka, kulturoznawczyni i dziennikarka telewizyjna.
HISTORIA
Będzie to filmowa opowieść o Walerii z rodu Augustynów z Grabiny w powiecie prudnickim, nauczycielce i aktywnej działaczce społecznej, zaangażowanej w czasie wojny w pracę konspiracyjną AK. Przeżyła prawie cały XX w. (1901-1999) i do końca życia, mimo sędziwego wieku, bacznie obserwowała, co się dzieje na Śląsku i reagowała, gdy uznała, że jakieś decyzje są krzywdzące dla Ślązaków.
Nauczycielka z wykształcenia i powołania – gdy musiała po wyjściu za mąż opuścić szkołę (w okresie międzywojennym w szkolnictwie polskim na Śląsku obowiązywał celibat), zaangażowała się w pracę społeczną, którą kontynuowała także po wojnie, prowadząc m.in. kursy repolonizacyjne i nieustającą aktywność prelegencką popularyzując dzieje Śląska.
FILM
Z kamerą podążymy śladami Walerii Nabzdykowej (m.in. Grabina, Prudnik), a przewodniczką będzie jej córka Alicja, która przybliży dzieje całej rodziny Augustynów. Z offa przywołamy też wybrane fragmenty wspomnień Walerii. Wyeksponujemy czas powstań śląskich, prezentując najważniejsze eksponaty i dokumenty tego czasu zgromadzone w Muzeum Czynu Powstańczego na Górze św. Anny; przedstawiając rolę kobiet w powstaniu. Zaprezentujemy fragmenty nagranego na taśmie video wspomnienia W. Nabzdykowej z czasu walk powstańczych. Fotografie, listy i książki na ten temat wzbogacą z kolei wypowiedzi historyków – prof. Franciszka Marka i prof. Michała Lisa. Zamierzamy wyeksponować rolę kobiet w tych wydarzeniach oraz zasygnalizować rolę polskiego ruchu kobiecego na Górnym Śląsku.
O funkcjonowaniu pamięci na temat powstań wypowie się z kolei prof. Dorota Simonides, która prowadziła badania na temat powstańczych opowieści wspomnieniowych; przypomni również aktywną obecność W. Nabzdykowej w promowaniu pamięci o tamtych wydarzeniach.
Filmową opowieść o sanitariuszce zamkną wydarzenia, w których Waleria uczestniczyła już w latach powojennych, przede wszystkim na ziemi prudnickiej.
Oprawą muzyczną filmu będą wybrane fragmenty z repertuaru śląskich pieśni ludowych w wykonaniu zespołu Silesia.
Film zostanie zrealizowany w ramach obchodów setnej rocznicy III Powstania Śląskiego, z dotacji UMWO.